Czym jest wojna partyzancka?

Wojna partyzancka to konflikt, w którym małe grupy zbrojne działają w celu destabilizacji i zużycia przeciwnika, aby go pokonać. Jest to również rodzaj konfliktu asymetrycznego, między małymi grupami zbrojnymi a większymi armiami, oraz metoda walki, gdyż może stanowić uzupełnienie regularnej armii. Partyzanci pojawiali się więc we wszystkich rodzajach konfliktów, od bardziej klasycznych wojen, w których ludność stawia czoła armii najeźdźców, tworząc grupy bojowe, po konflikty wewnętrzne, w których ruchy rewolucyjne dążą do obalenia ustalonego porządku.

Według informacji z portalu https://www.tygodnikpolski.pl, partyzanci charakteryzują się pewnym poparciem społecznym, gdyż zwykle wyłaniają się z ludności cywilnej, oraz wykorzystywaniem terytorium na swoją korzyść. Podczas gdy konwencjonalna armia jest potężniejsza w otwartym terenie, partyzanci mają przewagę na bardziej skomplikowanych terytoriach, takich jak tereny górskie czy dżungla. Ponadto ich techniki walki mają na celu być szybkie i skuteczne, często polegają na atakach z zaskoczenia, pułapkach, zasadzkach, sabotażu i kradzieży zaopatrzenia. Wszystko to utrudnia posuwanie się wroga i wpływa na morale jego żołnierzy. Jednak rozprzestrzenianie się wojny asymetrycznej i stosowanie tych metod przez inne grupy zbrojne komplikuje definicję wojny partyzanckiej.

Wojna partyzancka jako taktyka uniwersalna

Partyzanci, rozumiani jako małe grupy zbrojne walczące z większymi armiami, istnieją od starożytności. Termin ten ukuto jednak dopiero w czasie hiszpańskiej wojny o niepodległość. Kiedy Napoleon najechał Hiszpanię w 1808 roku, ludność zorganizowała opór poprzez partyzantów i powstania miejskie. Partyzanci wykorzystali nierówną geografię półwyspu do ataku na Francuzów, którzy ponieśli duże straty. Walka partyzancka, uzupełniająca działania regularnej armii hiszpańskiej i armii brytyjskiej, walnie przyczyniła się do ostatecznego pokonania Francuzów.

Wojna partyzancka rozpowszechniła się w XX wieku, zwłaszcza w Ameryce Łacińskiej, związana z ruchami rewolucyjnymi. Kwintesencją jest rewolucja kubańska z 1959 roku, w której opozycjoniści pod wodzą Fidela Castro i Ernesto Che Guevary zorganizowali się w partyzantkę, by obalić dyktaturę Fulgencio Batisty. Rewolucjoniści stopniowo zdobywali teren i siłę nad armią dzięki poparciu społeczeństwa, co umożliwiło im opanowanie wyspy i przejęcie władzy. Od tego czasu w kraju rządzi komunistyczny reżim, który odziedziczył po rewolucji.

W XX wieku pojawiły się również przypadki walki partyzanckiej w bardziej klasycznych konfliktach. Jednym z przykładów była wojna wietnamska, w której Wietnamski Front Wyzwolenia Narodowego, znany jako Vietcong, stosował metody partyzanckie przeciwko wojskom amerykańskim i południowowietnamskim w latach 50. i 70. XX wieku. Po raz kolejny kluczowe było ukształtowanie terenu. Dżungla powstrzymywała Amerykanów, którzy byli nękani pułapkami. W ten sposób partyzanci przyczynili się do uszczuplenia wojsk i późniejszej porażki USA, jednej z najbardziej znaczących w czasie zimnej wojny.